Zerdeçal olarak bilinen baharat, var olan en etkili besin takviyelerinden biridir. Birçok araştırma, zerdeçalın vücudumuz ve beynimiz için büyük faydaları olduğunu gösteriyor. Bu faydaların çoğu, ana etken maddesi olan kurkumin’den gelir.
Zerdeçal ve kurkumin nedir?
Hindistan’da binlerce yıldır hem baharat hem de şifalı bitki olarak kullanılmaktadır. Son zamanlarda bilim, zerdeçalın tıbbi özelliklere sahip bileşikler içerdiğine dair geleneksel iddiaları desteklemeye başladı. Bu bileşiklere kurkuminoidler denir. Bunlardan en önemlisi kurkumindir.
Zerdeçalın ana etken maddesi kurkumindir. Güçlü anti-inflamatuar etkilere sahiptir ve çok güçlü bir antioksidandır.
- Zerdeçal, tıbbi özelliklere sahip biyoaktif bileşikler içerir.
Zerdeçalın kurkumin içeriği ağırlıkça yaklaşık %3’tür ve bu değer aslında sanıldığı kadar yüksek değildir. Sadece zerdeçal kullanarak yeterli kurkumin seviyelerine ulaşmak çok zor olduğu için genelde takviye şeklinde alınır.
Bununla birlikte, kurkumin kan dolaşımınıza zayıf bir şekilde emilir. Kurkuminin biyoyararlanımını arttırmak için içinde piperin bulunan karabiber ile tüketilmesi gerekir. Piperin, kurkumin emilimini %2.000 oranında artıran doğal bir maddedir.
En iyi kurkumin takviyeleri piperin içerir. Kurkumin ayrıca yağda çözünür bu nedenle, yağ oranı yüksek bir yemekle birlikte kurkumin takviyesi almak iyi bir fikir olabilir.
- Kurkumin, doğal bir anti-inflamatuar bileşiktir
Kurkumin vücutta enflamasyonla savaşabilen biyoaktif bir maddedir ancak tıbbi sonuçlar elde edebilmek için çok yüksek dozlar gereklidir.
- Zerdeçal vücudun antioksidan kapasitesini artırabilir
Oksidatif hasarın yaşlanmanın ve birçok hastalığın arkasındaki mekanizmalardan biri olduğuna inanılmaktadır.Antioksidanların bizim için temel faydası vücudumuzu serbest radikallerden korumalarıdır. Kurkumin, kimyasal yapısı nedeniyle serbest radikalleri nötralize edebilen güçlü bir antioksidandır. Ek olarak, hayvan ve hücresel çalışmalar, kurkuminin serbest radikallerin etkisini bloke edebileceğini ve diğer antioksidanların etkisini uyarabileceğini düşündürmektedir.
- Kurkumin beyin kaynaklı nörotrofik faktörü artırabilir
Bilim adamları nöronları daha iyi anlamadan önce, erken çocukluktan sonra bölünüp çoğalamayacaklarına inanılıyordu. Ancak, artık durumun böyle olmadığını biliyorlar.
Nöronlar yeni bağlantılar kurma yeteneğine sahiptir ve beynin belirli bölgelerinde çoğalabilir ve sayıları artabilir. Bu sürecin ana itici güçlerinden biri beyin kaynaklı nörotrofik faktördür (BDNF). Bu, nöronların yaşamını desteklemekten sorumlu bir protein yapımında yer alan bir gendir.BDNF proteini hafıza ve öğrenmede rol oynar ve beynin yeme, içme ve vücut ağırlığından sorumlu bölgelerinde bulunur.
Depresyon ve Alzheimer hastalığı da dahil olmak üzere birçok yaygın beyin bozukluğu, BDNF proteininin azalmasıyla bağlantılıdır.
İlginç bir şekilde, hayvan çalışmaları, kurkuminin beyindeki BDNF seviyelerini artırabileceğini bulmuştur. Bunu yaparak birçok beyin hastalığını ve yaşa bağlı beyin fonksiyonlarındaki azalmaları geciktirmede hatta tersine çevirmede etkili olabilir. Ayrıca, BDNF seviyeleri üzerindeki etkileri göz önüne alındığında mantıklı görünen hafızayı ve dikkati geliştirmeye yardımcı olabilir.
- Kurkumin kalp hastalığı riskinizi azaltabilir
Kalp hastalığı dünyada bir numaralı ölüm nedenidir. Kurkumin, kalp hastalığı sürecindeki birçok adımı tersine çevirmeye yardımcı olabilir. Kurkuminin ana faydası, kan damarının kaplaması olan endotelin işlevini iyileştirmesidir.
Ek olarak, kurkumin, kalp hastalığında rol oynayabilen iltihaplanma ve oksidasyonu azaltmaya yardımcı olabilir.
- Zerdeçal kanseri önlemeye yardımcı olabilir
Kanser, kontrolsüz hücre büyümesi ile karakterize bir hastalıktır.Curcumin, kanser tedavisinde faydalı bir bitki olarak incelenmiştir ve kanser büyümesini ve gelişimini etkilediği bulunmuştur.Bununla birlikte, kanserin, özellikle de kolorektal kanser gibi sindirim sistemi kanserlerinin ortaya çıkmasını önleyebileceğine dair kanıtlar vardır.
- Kurkumin Alzheimer hastalığının tedavisinde faydalı olabilir
Alzheimer hastalığı demansın en yaygın şeklidir ve bunama vakalarının %70’ine sebep olur.Alzheimer hastalığında iltihaplanma ve oksidatif hasarın rol oynadığı biliniyor ve kurkuminin her ikisi üzerinde de faydalı etkileri var.
Ek olarak, Alzheimer hastalığının önemli bir özelliği, amiloid plakları adı verilen protein yumaklarının birikmesidir. Araştırmalar, kurkuminin bu plakları temizlemeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.
- Artrit hastaları kurkumin takviyelerine iyi yanıt verir
Artrit, Batı ülkelerinde yaygın bir sorundur. Çoğu eklemlerde iltihaplanmayı içeren birkaç farklı artrit türü vardır.
Kurkuminin güçlü bir anti-inflamatuar bileşik olduğu göz önüne alındığında, artrite yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
- Kurkuminin depresyona karşı faydaları vardır
Kontrollü bir çalışmada, depresyonu olan 60 kişi rastgele üç gruba ayrıldı (43). Bir grup antidepresan , diğer grup 1 gram kurkumin ve üçüncü grup hem antidepresan hem de kurkumin aldı.
6 hafta sonra kurkumin, antidepresanınkine benzer gelişmelere yol açtı. Hem antidepresan hem de kurkumin alan grup en iyi sonucu verdi.Bu küçük araştırmaya göre, kurkumin bir antidepresan kadar etkilidir.
Depresyon ayrıca azalmış BDNF seviyeleri ve öğrenme ve hafızada rolü olan bir beyin bölgesi olan küçülen bir hipokampus ile bağlantılıdır. Curcumin, BDNF seviyelerini artırmaya yardımcı olabilir ve bu değişikliklerin bazılarını potansiyel olarak tersine çevirebilir.
Ayrıca kurkuminin beyin nörotransmitterleri serotonin ve dopamini artırabileceğine dair bazı kanıtlar da vardır.
- Kurkumin yaşlanmayı geciktirmeye ve yaşa bağlı kronik hastalıklarla savaşmaya yardımcı olabilir
Kurkumin kalp hastalığı, kanser ve Alzheimer’ı önlemeye gerçekten yardımcı olabiliyorsa, uzun ömür için de faydaları olabilir.
Bu, kurkuminin yaşlanma karşıtı bir takviye olarak potansiyele sahip olabileceğini düşündürmektedir.
Oksidasyon ve inflamasyonun yaşlanmada rol oynadığına inanıldığından kurkumin, hastalıkları önlemenin ötesine geçen etkilere sahip olabilir.